Camponotus herculeanus

Z WikiMrówki

Opis

Camponotus herculeanus
SYNONIM
Cherculeanus media.jpg
Robotnica media
Klasyfikacja taksonomiczna
Królestwo: Animalia
Klad: Euarthropoda
Klasa: Insecta
Rząd: Hymenoptera
Rodzina: Formicidae
Podrodzina: Formicinae
Plemię: Camponotini
Rodzaj: Camponotus
Gatunek:  C. herculeanus
Nazwa binominalna
Camponotus herculeanus
Linnaeus, 1758
Dane hodowlane
Trudność hodowli: 3/4*
Popularność hodowli: 2/4**
Okres rojenia:
* 1 - łatwy, 4 - b. trudny ** 1 - popularny, 4 - niemal nie do zdobycia


Camponotus (s. str.) herculeanus jest gatunkiem dużych oligotermicznych i mezohigrofilnych mrówek zamieszkujących lasy iglaste. Jest to gatunek borealno-górski, w Polsce pojawia się głównie w części pn.-wsch. i w górach (<<mapa krajów>>).

Jest to mrówka bardzo mrozoodporna, penetrująca Syberię do wysokości 73*N (do wiecznej zmarzliny). Mrówki te są w stanie hibernować i przeżyć w temperaturze do -38,5*C. C. herculeanus jest także najbardziej chłodnolubnym i najbardziej wilgociolubnym gatunkiem z polskich Camponotus.

Behawior

Królowe C. herculeanus zakładają kolonię w sposób klasztorny, w której rządzą samodzielnie lub wraz z kilkoma innymi królowymi (oligoginia). Młoda królowa zwykle kopie norkę w glebie, rzadziej pod kamieniami lub korą, i od razu składa w nim jaja. Zdarza się także, że gniazdo powstaje w drodze pleometrozji. Królowa ma także trzecią możliwość - może dołączyć do już istniejącej kolonii. Wielkość gniazd może osiągać od kilku do ponad 10 tysięcy osobników.

W już rozwiniętej kolonii jaja składane są wczesną wiosną. Larwy, które pojawiają się z nich później, mają haczykowate włoski, które służą prawdopodobnie zaczepieniu się o ściany wygryzionych komór. Poczwarki pojawiają się po 9-12 tygodniach (w zależności od temperatury), a po locie godowym zeszłorocznych osobników płciowych nowe pokolenie królowych i samców pojawia się w gnieździe (późnym latem). Takie pokolenie rozrodcze pozostaje w nim aż do kolejnej wiosny (przy czym bierze ono czynny udział w życiu gniazda).

C. herculeanus zasiedla głównie zacienione bory i lasy mieszane z dużą domieszką świerków, chociaż zdarzają się wyjątki, gdy mrówka ta zamieszkuje na widnych, słonecznych polanach śródleśnych. Mrówki tego gatunku to dendrobionty, najczęściej zakładające gniazda w świerkach, jodłach i sosnach, często częściowo spróchniałych lub w pniakach, w których drążą kanały i budują komory tak w drewnie w żywym jak i martwym. Rolę "cieśli", tj. drążenia gniazda w drewnie, spełniają robotnice major. Gniazdo w drzewie może sięgać nawet wysokości 10 m, a zasięg kolonii może osiągać do 130m2 i obejmować 13 drzew wraz z systemem podziemnych korytarzy między nimi.

Mrówki te żywią się spadzią mszyc (trofobioza) zbieraną z okolicznych drzew lub sokami z nacięć na pniu, rzadziej innymi zwierzętami. Robotnice major polują czasem na niewielkie owady, a także bronią gniazda przed intruzami.

Loty godowe następują niedługo przed zachodem słońca, w temperaturze 20-28*C, przy czym większy ruch przed wylotem zaczyna się już między 8 a 11 rano. Kopulacja w okolicach koron drzew.

Wygląd

Królowa C. herculeanus

Mrówki te są dwubarwne - głowa i odwłok brunatnoczarne, natomiast tułów czerwonawy (u królowej czarny z wierzchu). Robotnice i królowa mają czerwoną plamkę, która nigdy nie wkracza na powierzchnię górną pierwszego tergitu odwłoka. Odróżnia ją to od Camponotus ligniperda, u której wspomniana plamka rozlewa się na całej powierzchni przedniej, sporej powierzchni górnej i na bokach pierwszego tergita.

Porównanie wielkości między robotnicą minor a major
  • Robotnice osiągają wielkość od 5 do 12 mm, natomiast królowa do od 14 do 17 mm. Robotnice są również polimorficzne z kastami minor, media i major.
  • Samce mają całkowicie czarne ciało, jaśniejsze stopy i biczyk czułków oraz żółtawe skrzydła.

Zobacz też

Na podstawie

  • "Klucze do oznaczania owadów Polski" cz. 24, Zeszyt 63 - Radchenko A., Czechowski W., Czechowska W., 2004
  • "The ants of Poland with reference to the myrmecofauna of Europe" - Czechowski W, Radchenko A., Czechowska W., Vepsalainen K., 2012
  • "Die Ameisen Mittel- und Nordeuropas" - Seifert B., 2007

Autor: ZielonaMrówka (dyskusja) 22:10, 27 mar 2018 (CEST)