Ponera coarctata
Z WikiMrówki
Opis
Ponera coarctata - śródziemnomorski gatunek małych i powolnych mrówek występujący głównie w południowej i centralnej Europie <<mapa>>. Jest to gatunek oligotopiczny, zamieszkujący zwykle ciepłe i suche tereny trawiaste i jasne lasy. Preferuje gleby kamieniste, piaszczyste, lessy. Są to mrówki głównie mięsożerne, polujące pojedynczo wśród załomów gleby i w ściółce.
Sposób gniazdowania i skład kolonii
- Mrówki te budują dość proste gniazda w ziemi, często pod kamieniami, przy czym niektóre ich części mogą sięgać głęboko w glebę. Zdarzają sie też gniazda pod mchami. Kolonie są zwykle monoginiczne lub słabo wykazujące poliginię (do 2-3 królowych). Dodatkowe królowe mogą być wynikiem pleometrozji lub adopcji do już istniejących kolonii. Liczba robotnic zwykle nie przekracza kilkudziesięciu sztuk, rzadziej zdarzają się kolonię powyżej 100 robotnic.
- Poczwarki królewskie znajdywano w sierpniu. Loty godowe w sierpniu i wrześniu.
Zachowania
- Mrówki te potrafią się rekrutować do tandemów (tj. jedna mrówka prowadzi drugą za odwłokiem), np. przy przeprowadzce do nowego gniazda - robotnica rekrutująca wydaje się zaczepiać agresywnie robotnicę rekrutowaną, po czym ta odwraca się, a rekrutowana robotnica zaczyna śledzić niedoszłą napastniczkę. Podobnie wygląda przeprowadzka królowej do nowego gniazda - robotnica wydaje się atakować głowę królowej by ta otworzyła żuwaczki, po czym łapie ją i ciągnie tyłem w kierunku docelowego gniazda.[1]
- W razie zagrożenia (np. uderzenia czułkami przez mrówkę innego gatunku) mrówki te udają martwe - przypadają do ziemi i przestają się ruszać.
- Za Donisthorpe - P. coarctata jest w stanie strydulować (tj. wydawać dźwięki). Donisthorpe donosił również, że mrówki te często żyją obok lub nawet w gniazdach innych gatunków. W próbnych warunkach z powodzeniem utrzymywano kolonię P. coarctata w gnieździe F. fusca przynajmniej przez 2 miesiące.
Wygląd
- Królowa - bardzo podobna do robotnic. Wielkość królowych (powyżej 3,5mm) waha się dość znacznie, mimo to wszystkie zachowują te same proporcje. Wielkość królowych zmienia się głównie pomiędzy gniazdami, w pojedynczym gnieździe zachowując tendencję do jednego rozmiaru. Większe królowe mają dodatkowo dużo większe oczy (nawet 2,5 raza więcej ommatidów). Z rzadka występują formy ergatoidalne.
- Robotnica - brązowe do ciemnobrązowych, "rurkowate". Oczy niemalże niewidoczne, złożone z kilku ommatidów. Długości 3-3,5 mm.
- Samimec - długości ok. 3mm, czarny i bardziej włochaty. Podobnie jak w przypadku królowych, wielkość samców ulega znacznym wahaniom.
Hodowla
- Hodowla P. coarctata jest bardzo trudna i, jak dotąd, nie słyszałam o żadnych sukcesach wśród hodowców.
- Mrówki te, wbrew pozorom, wydają się preferować miejsca mocno wilgotne na swoje gniazda. Prawdopodobnie nie potrafią wspinać się po ściankach i trzymać szkła do góry nogami. Dość aktywnie patrolują udostępnioną glebę. Wydają się być bardzo wybredne co do pokarmu - w probówce nie chciały jeść ani pokrojonych mączników, ani miodu. Dopiero gdy udostępniono im inne gniazdo, a jedzenie wyłożone zostało niedaleko gniazda, mrówki zaczęły wychodzić i zlizywać miód.[2]. Donisthorpe donosił także o licznych niepowodzeniach w prowadzeniu hodowli tych mrówek przez kilku uczonych.
- Hodowcy z Czech podpowiadają by na arenie udostępnić glebę wraz z bogactwem żyjątek (np. skoczogonkami).
Zobacz też
Źródła
- "The Ants of Poland (with reference to the myrmecofauna of Europe)" - W. Czechowski [et al.], 2012, Warszawa
- "Klucze do oznaczania Owadów Polski. Mrówki - Formicidae" - W. Czechowski, A. Radchenko, W. Czechowska, cz. 24, z. 63, 2004, Toruń
- "A monographic revision of the ant genus Ponera Latreille (Hymenoptera: Formicidae)." Pac. Insects Monogr. 13: 1-112, R. Taylor, 1967
- "Queen size variation in the ponerine ant Ponera coarctata (Hymenoptera: Formicidae)". Psyche (Cambridge) 102:1-11, Liebig J., Heinze J., Hölldobler B. 1997 ("1995").
- "British ants, their life-history and classification" H. Donisthorpe, 1915
- "Ponera testacea Emery, 1895 Stat. N. - A sister species of P. coarctata (Latreille, 1802) (Hymenoptera: Formicidae)". Acta Zoologica Academiae Scientiarum Hungaricae 49(3): 201-214, Csosz, S., and Seifert, B. 2003
Autor - ZielonaMrówka (dyskusja) 22:53, 8 sie 2018 (CEST)