Tymczasowe pasożytnictwo społeczne

Z WikiMrówki

Tymczasowe pasożytnictwo społeczne - forma pasożytnictwa społecznego polegająca na przejęciu przez młodą królową gatunku pasożytniczego kontroli nad kolonią gospodarza. Królowa może zabić pierwotną matkę kolonii lub ograniczyć jej płodność feromonami; może także wniknąć do wcześniej osieroconej kolonii. Dzięki temu królowa na początku zyskuje dużą siłę roboczą i ogranicza wydatki energetyczne. Wraz z wymieraniem robotnic gospodarza następuje przyrost liczby robotnic pasożyta i gniazdo staje się powoli jednogatunkowe. Przykładem stosowania takiego zachowania jest m.in. Lasius fuliginosus. Co ciekawsze stosuje ona pasożytnictwo drugiego stopnia, gdyż jej gospodarzem jest gatunek innego tymczasowego pasożyta - Lasius umbratus.

Czasowemu pasożytnictwu sprzyja chłodniejszy klimat Palearktyki, ułatwiając królowej wniknięcie do gniazda gospodarza podczas ochłodzeń. Niespotykane jest wśród mrówek gatunków tropikalnych. Większość gatunków zamieszkuje lasy i uprawia trofobiozę. Stoją one na najwyższym stopniu hierarchii zachowań międzygatunkowych, pełniąc rolę dominatorów absolutnych. Gospodarze tych mrówek należą do tego samego rodzaju. Pasożytnictwo tymczasowe występuje głównie wśród gatunków z podrodziny Formicinae i Dolichoderinae.

Na podstawie

  • "Społeczeństwa owadów" - E.O. Wilson, 1979, Warszawa
  • "Kierunki ewolucji pasożytnictwa społecznego u mrówek" - B. Pisarski, [w:] Sprawozdanie z działalności Towarzystwa : Sprawozdania z działalności Wydziałów TNW : Wydział IV nauk biologicznych : Streszczenia, t.53, 1990